I. Hattuşili | Anadolu Uygarlıkları

I. Hattuşili, M.Ö. 1565’te tahta çıkmıştır. Öncüsü olan Anitta’nın lanetlediği Hattuşaş’ı Hititlerin başkent ilan etmiştir. İsmi olan Hattuşili“Hattuşalı Adam” anlamına gelmektedir.

I. Hattuşili‘nin yazdırmış olduğu yıllıklar incelendiğinde, kısa süre içinde büyük ve güçlü bir krallık kurmuştur. Tahta çıktıktan sonra ilk seferini başkent Hattuşaş’ın kuzeydoğusunda bulunan Şanahuitta şehrine gerçekleştirmiştir. Şanahuitta şehrini ele geçirdikten sonra Kızılırmak nehrinin Karadeniz’e döküldüğü bölgede yer alan Zalpa kentine yönelmiş ve bölgeyi Hititlere bağlamıştır. I. Hattuşili, kuzey seferinden sonra başkentin güneyinde yer alan bölgeleride güvenli bir hale getirmiştir.

Başkent ve çevresinin güvenliği sağlandıktan sonra I. Hattuşili, ülkesinin bölgedeki gücünü arttırmak için ticaret yollarının geçtiği Suriye’ye yöneldi. Bölgenin güçlü krallığı, Halpa (Halep) bu ticareti elinde tutmaktaydı. I. Hattuşili, güçlü bir orduya da sahip olan Halpa’ya direk saldırmak yerine vasal Kargamış, Warşuva, İkakali krallıklarına saldırmış ve bu şehirleri ele geçirmişti. Böylece Hititler artık Yakın Doğu ticaretinden pay almaya başlamışlardır.

Hattuşili, Suriye seferinde Fırat Irmağını geçmiş ve bunu Akadlı Sargon’dan 700 yıl sonra gerçekleştiren ilk kral olmuştur. Hititlerin artık sınırlarını Batı Anadolu’dan, Fırat Irmağına, Karadeniz’den Akdeniz’e kadar genişletmişlerdir. Ancak I. Hattuşili bu bölgenin kontrolünü devamlı sağlayabilecek güce sahip değildi. Fethedilen bölgelerdeki şehirler vur-kaç taktiği ile ele geçiriyordu. Seferler sona erince şehirler Hitit egemenliğinden çıkıyorlardı.

I. Hattuşili, güney seferinden sonra Anadolu’nun batısında yer alan Arzawa’ya sefere çıkmıştır. Bu sefer başarı ile sonuçlanmamıştır. I. Hattuşili, güney ve batı seferlerini gerçekleştirirken, başkent çevresi zayıflamış, kuzey ve doğudaki krallıklar bu boşluktan faydalanıp bağımsızlıklarını elde etmiştir. Ancak I. Hattuşili başkent’e geri dönmesi ile bu bölgelerdeki karışıklıklara son vermiştir.

İç Anadolu’nun sert kış koşulları nedeniyle I. Hattuşili ve ardılları, seferlerine ilkbaharda başlayıp kış yaklaşırken sona erdiriyorlardı. Kış aylarını başkent Hattuşaş’ta geçeren I. Hattuşili hükümdarlığı süresince 6 büyük sefer düzenlemiştir.

I. Hattuşili torunu Murşili’ye tahtı emanet etmiştir.

Anadolu Uygarlıkları / Hititler